به گزارش خبرنگار تشکل های دانشجویی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ در حافظه تاریخی ملت ایران به عنوان روز اعتراض، استقلالخواهی و صدای عدالتطلبانهی دانشجویان ثبت شده است. هرسال این روز یادآور آن است که دانشگاه فقط محل آموزش نیست؛ بلکه عرصهای برای شکلگیری اندیشه و اصلاحخواهی است. از این رو در گفتگو با محمدحسین قائدشرف، فعال سابق دانشجویی و دبیر اسبق دفتر تحکیم وحدت به موضوعاتی همچون جایگاه امروز جنبش دانشجویی، وقایع روز دانشجو و نسبت دانشجویان به مبارزه با استکبارجهانی پرداخته شد.
محمدحسین قائدشرف، دبیر اسبق دفتر تحکیم وحدت، با اشاره به ریشههای اعتقادی و ایمانی مبارزه با استکبار به عنوان ماهیت اصلی روز ۱۶ آذر، تأکید کرد که هرگونه اقدام یا بیانی مرتبط با این روز باید ناظر بر این اصل باشد و هدف آن، نظام سلطه به سرکردگی آمریکا باشد. وی افزود این مبارزه در بُعد داخلی نیز متوجه جریانهایی است که با ارائه تصویری غیرواقعی از غرب، موجبات سرسپردگی در برابر سلطه جهانی را فراهم میکنند. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
قائدشرف، فعال سابق دانشجویی با اشاره به ماهیت ۱۶ آذر بر این نکته تأکید کرد که این روز در اصل نماد مبارزه با استکبار جهانی با پرچمداری آمریکاست که دارای پشتوانهای ایمانی و اعتقادی است. وی افزود که هر اقدام یا بیانی مرتبط با این روز، از نگارش تا سخنرانی، باید ناظر بر این رویکرد باشد و نوک پیکان انتقادش متوجه ایالات متحده به عنوان نماد نظام سلطه باشد. قائدشرف در ادامه خاطرنشان کرد که این مبارزه در بُعد داخلی نیز متوجه جریانهایی است که با ارائه تصویری غیرواقعی و آراسته از تمدن غرب، موجبات سرسپردگی در برابر سلطه جهانی را فراهم میکنند. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
بر اساس صحبتهای محمدحسین قائدشرف، مبارزه با استکبار که جوهره ۱۶ آذر است دو هدف کلیدی را طلب میکند: نخست هدف قرار دادن خود آمریکا به عنوان نماد اصلی استکبار جهانی، و دوم پرداختن به عوامل داخلی آن. این عوامل داخلی دارای دو لایه هستند: لایه اول، طرفداران تمدن غرب در داخل کشور که تصویری غیرواقعی از آن ارائه میدهند. لایه دوم و حساستر، کسانی هستند که از مبارزه خسته شدهاند، گاهی حتی با پوشش دلسوزی برای مردم یا با سوابق انقلابی گذشته. به باور وی، این نقطهای است که نقش جریان دانشجویی انقلابی در گفتوگو و مقابله با این ادبیاتِ خستگی، پررنگتر میشود. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
محمدحسین قائدشرف لایه دوم هویت ۱۶ آذر را «بیتفاوت نبودن» دانشجو نسبت به مقدرات کشور میداند و تأکید میکند که جنبش دانشجویی در آن روز نه تنها بیتفاوت نبود، بلکه تحلیل داشت و عمل میکرد. وی خاطرنشان میسازد که امروز نیز جنبش دانشجویی باید این اصل را چراغ راهنمای خود قرار دهد، به ویژه در شرایطی که جریان «نرمالسازی» جهانی و داخلی، در قالبهایی مانند «وفاق»، خواستار همگامسازی با نظام سلطه و بیتفاوتی نسبت به آرمانهایی مانند عدالت و منافع مستضعفین است. بنابراین، پرداختن به مفهوم «بیتفاوت نبودن» در روز دانشجو ضرورتی ویژه مییابد. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
قائدشرف با اشاره به سازوکارهای نظام سلطه گفت: این نظام در مواجهه با جریانهایی که به سطحی از آگاهی فردی یا اجتماعی دست مییابند، در لایههای مختلف عمل میکند و از روشهای گوناگون برای حذف این جریانها بهره میگیرد. وی افزود: نظام سلطه ابتدا تلاش میکند با «تحمیق» و سپس «تطمیع» افراد را از مسیر خود بازدارد و در صورت بیاثر ماندن این روشها، به «تهدید» و در نهایت «حذف» روی میآورد. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
او با اشاره به نقش دانشگاه در تحولات اجتماعی، کنشگری امروزِ جنبش دانشجویی را ادامهٔ همان مبارزاتی دانست که در مقاطع مختلف تاریخ برای آرمانهای مقدس انجام شده است. قائدشرف همچنین تفاوت شرایط کنونی با رخدادهای گذشته از جمله ۱۶ آذر ۱۳۳۲ را یادآور شد و گفت: امروز باید نقشآفرینی دانشجویان را در چارچوبی متفاوت تحلیل کرد، زیرا وقوع انقلاب اسلامی سطح استانداردها و معیارهای ارزیابی کنشگری دانشجویی را به شکل قابل توجهی ارتقا داده است. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
قائدشرف در ادامه سخنان خود، جنگ ۱۲ روزه را دارای اهمیت تاریخی توصیف کرد و گفت که این اتفاق برای بسیاری، بهعنوان تحقق بخشی از آرمانهای چندین نسل تلقی میشود. او با اشاره به نگاه برخی گروههای مقاومت نسبت به اسرائیل، تأکید کرد که در طول دههها، مبارزان بسیاری رؤیای مواجهه مستقیم با این رژیم را در سر داشتهاند. قائدشرف در ادامه از شهید مصطفی چمران بهعنوان نمونهای دانشگاهی یاد کرد و گفت: چمران سالها پیشتر، این آرمان را برای خود محقق کرده و بهعنوان یک استاد دانشگاه، شخصاً در میدان نبرد حضور یافته بود. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
قائدشرف در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به فلسفهی ۱۶ آذر، این روز را نماد «زنده بودن دانشجو» دانست و گفت: دانشجو زمانی زنده است که برای یک ارزش والا دست به مجاهده بزند. وی تأکید کرد ارزشهایی که دانشجو برای آنها تلاش میکند میتوانند در دورههای مختلف تاریخی شکلهای متفاوتی داشته باشند؛ گاهی عدالت، گاهی مبارزه با استکبار و مصادیقی همچون مقابله با آمریکا. قائدشرف افزود: این ارزشها در یک مسیر واحد قرار میگیرند و نمیتوان مدعی عدالتخواهی بود اما از مبارزه با استکبار جهانی فاصله گرفت، یا بالعکس. جزئیات بیشتر را در فیلم زیر مشاهده کنید.
گزارش از حمیدرضا فرخی نژاد
